بزرگ ‌ترین شاعران ایرانی در تمام دوران‌ها

 به دلیل تغییر در مرزها و درگیری ها، شاعرانی مانند مولوی کوچ کردند و در قونیه ترکیه به خاک سپرده شدند. تعداد معدودی از این شاعران نیز در ایران به خاک سپرده شده اند. به عنوان مثال مقبره حافظ، یکی از مکان های مشهور در شیراز (جنوب غربی ایران) است. این آرامگاه ها بیش تر از اینکه شبیه به قبرستان باشند به عنوان باغ های ایرانی درآمده و شناخته شده اند.

ابوالقاسم فردوسی

ابوالقاسم فردوسی طوسی، که به عنوان فردوسی شناخته می شود، شاعر ایرانی است که در روستای پاژ شهر طوس در منطقه ای تاریخی خراسان، شمال شرقی ایران در زمان امپراتوری سامانی متولد شد. معروف ترین اثر فردوسی “شاهنامه” که با عنوان “کتاب پادشاهان” ترجمه شده، طولانی ترین کتاب شعر حماسی جهان است که در سال ۱۰۱۰ میلادی کامل شد. این اثر بی نظیر همچنین به عنوان حماسه ملی ایران نیز شناخته می شود.

اعتقاد بر این است که سال درگذشت او بین ۱۰۲۰-۱۰۲۶ میلادی است. آرامگاه فردوسی در طوس، مشهد، شمال شرق ایران (در منطقه خراسان) واقع شده است.

عمر خیام

عمر خیام ریاضی دان، ستاره شناس و شاعری بود که شعرهایی کوتاه و مختصر در باب زندگی، باده و شادی سرود. وی در نیشابور، شمال شرق ایران به دنیا آمد و بیشتر عمر خود را در نزدیکی دربار حاکمان سلجوقی گذراند. این دوره شاهد جنگ صلیبی اول بود. به عنوان یک ریاضیدان، او بیشتر به خاطر تمرکز بر روی طبقه بندی معادلات مکعب شناخته شده است و همچنین در کشف آکسیوم موازی نیز نقش داشته است. اگر از جنبه ستاره شناس بودن خیام نگاه کنیم، او تقویم جلالی، یک تقویم خورشیدی با یک چرخه بینابینی دقیق ۳۳ ساله طراحی کرد.

نظامی گنجوی

جمال‌الدین ابومحمّد الیاس بن یوسف بن زکی بن مؤیَّد، متخلص به نظامی گنجوی یکی از شاعران بزرگ و نامی ایران در سال ۵۳۵ هجری قمری در گنجه متولد شد. وی در ادبیات فارسی و عربی، ریاضیات، نجوم، فلسفه و اصول اخلاق تبحر داشت. اشعار بزمی نظامی بسیار معروف است و شناخته شده ترین اثر او پنج گنج است. علی رغم متولد شدن در آذربایجان، نظامی اشعارش را به فارسی نوشت. اثر گنجوی به عنوان یکی از بهترین و معنادارترین شعرهای عاشقانه در ادبیات فارسی شناخته شد.

مولانا

جلال الدین محمد بلخی که با عنوان “مولانا یا مولوی” شناخته می شود، شاعر ایرانی قرن سیزدهم است. مولوی در سال ۶۰۴ هجری قمری در شهر بلخ استان خراسان (شمال شرق ایران) به دنیا آمد. نام مولوی به “شکوه ایمان” ترجمه می شود. پدر او، بهاءالدین ولد، معروف به “سلطان محققان”، حکیم، عارف و حقوق دان بود.

هنگامی که حمله مغول در سال ۱۲۱۵ میلادی به آسیای مرکزی رسید، خانواده مولوی به قونیه، شهری در ترکیه نقل مکان کردند.

مولوی در سال ۱۲۴۴ میلادی، با درویشی ملقب به شمس ‌الدین یا شمس تبریزی آشنا شد. اعتقاد بر این است که این آشنایی نقطه عطفی در زندگی مولانا بوده که الهام بخش بیشتر آثار مشهور وی است. این دو تا زمان ناپدید شدن شمس الدین در سال ۱۲۴۸ میلادی رابطه بسیار نزدیکی برقرار کردند. بسیاری گمان می کنند که وی به دلیل حسادت به نزدیکی این دو توسط شاگردان خود مولوی کشته شده است. به دنبال ناپدید شدن دوست صمیمی اش، مولوی حدود ۴۰۰۰۰۰ بیت شعر نوشت. این مجموعه اشعار بعداً به عنوان دیوان شمس، یکی از مشهورترین شاهکارهای مولوی شناخته شد.

اشعار مولوی غالباً به دسته های مختلفی تقسیم می شود: رباعیات و غزلیات دیوان مولوی و شش کتاب مثنوی.

حافظ

خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی که به حافظ نیز مشهور است، شاعری پارسی بود که در سال ۱۳۱۵ (۷۲۷ هجری قمری) در شیراز در استان فارس ایران متولد و بزرگ شد. پس از حفظ قرآن در سنین پایین، لقب حافظ به او داده شد. صرف نظر از زندگی نامه های معاصر که درباره او نوشته شده، در مورد زندگی پیشین او اطلاعات کمی وجود دارد. ما می دانیم که او تمام زندگی خود را در شیراز ماند و از آنجایی که شهر زادگاهش را دوست داشت، به جایی دیگر نقل مکان نکرد.

حافظ به غزل هایش، که نوعی شعر کهن در مورد عشق است، معروف است. اشعار وی در مجموعه ای به نام دیوان حافظ که حاوی غزل های عاشقانه، انتقادات اجتماعی و قصیده های او است، گردآوری شده است. حافظ در سال ۱۳۹۰ (۷۹۲ هجری قمری) درگذشت و به آرامگاهش در شیراز به خاک سپرده شد. اشعار او بر روی آیتم‌ های یافت‌ شده در اطراف باغ اطراف آرامگاه وی حکاکی شده‌اند. فال حافظ یکی از کتاب هایی است که در خانه هر ایرانی یافت می شود. کارهای او مورد تحسین چهره های سرشناسی چون نیچه و رالف والدو امرسون قرار گرفت.

سعدی

سعدی شیرازی یا معروف تر به “سعدی” در سال ۱۲۱۰ (۶۰۶ هجری قمری) در شیراز متولد شد. وی یک شاعر ایرانی بود که به دلیل عمق افکار اخلاقی و اجتماعی خود مشهور بود. وی برای ادامه تحصیل در دانشگاه نظامیه به بغداد عزیمت کرد. سعدی در سال ۱۲۵۷ میلادی پس از فرار از شهرهای جنگ زده، اردوگاه های پناهندگی، و به دنبال مکانی امن برای پنهان شدن همراه سایر بازماندگان جنگ در هنگام حمله مغول، به شیراز بازگشت.

بوستان و گلستان از مشهورترین آثار سعدی هستند، بوستان در سال ۱۲۵۷ میلادی و گلستان در سال ۱۲۵۸ میلادی تکمیل شدند. بوستان شامل نوشته های او در مورد تجربیات و داوری های زندگی است. سعدی در سال ۶۹۰ هجری درگذشت.